17 oktober 2023 t/m 19 april 2024
Foto: Marshmallow Laser Feast
Valkhof Museum organiseert, in samenwerking met studenten van de Radboud Universiteit, een tentoonstelling over zwarte gaten. Zwarte gaten stellen ons bevattingsvermogen op de proef en roepen vragen op over ons eigen bestaan. Ze zijn het punt waar de wetenschap eindigt en de verbeelding begint. Into the Black Hole brengt hedendaagse kunst en wetenschap samen om je het mysterie van het zwarte gat te doen ervaren. De tentoonstelling opent tijdens de viering van het 100-jarig bestaan van de Radboud Universiteit.
De ontdekking van de hemel
Lig je wel eens op je rug naar de sterren te kijken? Dan ben je niet alleen. Miljarden mensen gingen je voor, dwars door de tijden heen. De nachtelijke hemel wijst zeelieden de weg, inspireert kunstenaars, voedt godsdiensten en prikkelt wetenschappers. Inmiddels kunnen we ver voorbij de sterren kijken en weten we dat het in de ruimte wemelt van dingen die we níet kunnen zien: donkere materie. Een zwart gat laat zich ook met de beste telescopen niet observeren omdat het alles in zijn omgeving opslokt: planeten, sterren en zelfs licht.Het was dan ook een wereldwijde sensatie toen in 2019 de eerste afbeelding van een zwart gat kon worden gepresenteerd. Hoogleraar Astrofysica Heino Falcke van de Radboud Universiteit stond, als lid van de internationale samenwerking Event Horizon Telescope (EHT), aan de wieg van deze ontdekking.
Eerste beeld van het zwarte gat in het centrum van ons sterrenstelsel, 2019. EHT Collaboration.
Routes naar het onbekende
Into the Black Hole neemt je mee op reis naar een zwart gat. Vanaf aarde, langs de sterren en dwars door de kosmos volg je verschillende routes naar dit fenomeen. Hoe ontstaat een zwart gat? En welke rol spelen zwarte gaten in het universum, en dus ook in ons bestaan? Sommige vragen worden beantwoord aan de hand van wetenschap. Voor anderen schakelen we de rationele blik uit en vertrekken we vanuit verbeelding of fantasie. In de tentoonstelling tonen kunstenaars en wetenschappers van verschillende generaties en culturen hoe kennis en begrip van zwarte gaten verschillende vormen aannemen. Kunstwerken van Annette S. Lee en Erik Odijk laten zien dat het duiden van de kosmos van alle tijden en culturen is. Black Quantum Futurism werpt geïnspireerd door Afrikaanse kosmologieën een nieuwe blik op zwarte gaten en daagt daarmee de westerse wetenschappelijke blik uit. En in de immersieve en explosieve installatie van Marshmallow Laser Feast ervaar je het zwarte gat van heel dichtbij.
Annette S. Lee, Praying and Creating, part of installation Anchored to Earth by Starlight, 2021. Used with permission, Copyright ©2023, Annette S. Lee, All Rights Reserved.
Co-creatie met studenten
Valkhof Museum maakt Into the Black Hole samen met een team van 28 Radboud Universiteit studenten van verschillende faculteiten. De studenten zijn bij het maakproces betrokken als een ‘public-in-residence’ dat meebeslist over de tentoonstelling. Daarnaast hebben zij ook een belangrijke stem gehad in het public program, het educatieve programma, de marketing en de publicatie bij de tentoonstelling.Het betrekken van publieksgroepen bij het maakproces van tentoonstellingen is een nieuwe manier van werken in de museumwereld. Valkhof Museum en Museum Arnhem experimenteren vier jaar lang met het werken met publics-in-residence, om zo het publiek van de toekomst te bereiken en te laten meebepalen. Dit project, genaamd Ontgrenzen, is door het ministerie van OC&W opgenomen in de Basisinfrastructuur (de BIS).
Beeld van de dansende Shiva, voor 1970. Collectie Nationaal Museum van Wereldculturen Collectie Coll.nr. TM 3935 7.
Pop-up kunst op de campus
De tentoonstelling markeert het 100-jarig bestaan van de Radboud Universiteit. Naast het Valkhof Museum, dat de hoofdlocatie is, zijn er ook pop-up kunstwerken en activiteiten op de campus.
Duik in het zwarte gat
Into the Black Hole nodigt je uit om even de zwaartekracht los te laten en met kunstenaars mee te gaan op een reis door tijd en ruimte. Ga op in de mysteries van ons uitgestrekte heelal en van ons eigen bestaan. Duik in het zwarte gat. Om daarna weer veilig te landen op planeet Aarde.
Deelnemende kunstenaars: Richard Bolhuis (NL), Annette S. Lee (US), Erik Odijk (NL), Simone Albers (NL), Evelina Domnitch & Dmitry Gelfand (BY & RU), Kamil Hassim (ZA), Sjoerd Knibbeler (NL), Ian Purnell (CH), Black Quantum Futurism (US), Marshmallow Laser Feast (UK).Met dank aan: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap – Radboud Universiteit – Mondriaan Fonds en de studenten in het public-in-residence.